کولونوسکوپی چیست و قبل از آن چه اقداماتی لازم است؟

بسیاری از مردم علاقه دارند قبل از انجام کونولوسکوپی آگاهی کسب کنند، از جمله اینکه کولونوسکوپی چقدر طول می کشد. این اطلاعات نه تنها برای بیماران، بلکه برای کسانی که آن‌ها را در این کار همراهی می‌کنند مهم است. اگر می خواهید درباره کولونوسکوپی و اقدامات قبل از آن اطلاعات کسب کنید با ما تا پایان این مقاله همراه باشید.

کولونوسکوپی چیست؟

کولونوسکوپی یک آزمایش به روش سرپایی است که به منظور بررسی محیط داخل روده بزرگ (کولون و رکتوم)، انجام می شود. در این معاینه از ابزاری به نام کولونوسکوپ (که گاهی اسکوپ نامیده می شود) استفاده می شود. این ابزار منعطف بسیار طولانی است و شامل دوربین و چنگک با قابلیت برداشتن بافت می باشد (حس نمی کنید بافت برداشته شود). کولونوسکوپی معمولاً برای ارزیابی مشکلات گوارشی، مانند خونریزی، درد شکم یا تغییر در عادات روده (تعداد دفعات مدفوع، میزان آسان مدفوع و رنگ و قوام مدفوع) استفاده می شود.

چرا کولونوسکوپی انجام می‌شود؟

ممکن است که پزشکتان کولونوسکوپی را برای موارد زیر توصیه کند:

• بررسی مشکلات گوارشی

کولونوسکوپی می‌تواند به پزشک کمک کند تا علل احتمالی درد شکم، خونریزی مقعدی، یبوست مزمن و سایر مشکلات روده را بررسی کند

• بررسی جهت پیشگیری از ابتلا به سرطان روده بزرگ

مورد بعدی که با کولونوسکوپی بررسی می‌شود سرطان روده بزرگ است. اگر سن بیمار بالای 50 سال باشد و یا در خانواده ای با سابقه ابتلا به سرطان روده بزرگ به دنیا آمده باشد،  ممکن است پزشک کولونوسکوپی را هر 10 سال یک بار و یا زودتر، برای غربالگری سرطان تجویز کند.  البته این آزمایش فقط یکی از گزینه‌های تشخیص است و امکان دارد پزشکتان روش‌های دیگری را تجویز کند.

• بررسی پولیپ‌ها

اگر قبلا پولیپ داشته اید ممکن است پزشکتان برای بررسی‌های بعدی کولونوسکوپی تجویز کند. این کار برای کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ است.

کولونوسکوپی چگونه اجام می‌شود؟

در طول روند انجام کولونوسکوپی، پزشک یک لوله قابل انعطاف که یک دوربین در انتهای آن (به نام کولونوسکوپ) قرار دارد را در مقعد و به سمت راست روده و روده بزرگ داخل می‌کند.  سپس هوا یا دی اکسید کربن به روده بزرگ منتقل می شود. پزشک به دنبال بافت غیرطبیعی (مانند پولیپ) و نمونه برداری (بیوپسی) برای بررسی بیشتر خواهد بود. این فرآیند معمولاً 20-30 دقیقه طول می کشد.

در روز عمل، احتمالاً به شما داروی بیهوشی داده می شود تا هیچ گونه درد یا ناراحتی احساس نکنید. از آنجایی که ممکن است قبل و بعد از آزمایش احساس خواب‌آلودگی یا ضعف داشته باشید، بهتر است با فردی هماهنگ کنید که قبل از انجام عمل شما را به محل انجام کولونوسکوپی  و بعد از آن شما را به خانه برساند. برخی از بیمارستان ها به شما اجازه رانندگی یا خروج را نمی دهند، مگر اینکه کسی آنجا باشد تا شما را همراهی کند.

آیا کولونوسکوپی عوارض دارد؟

آزمایش کولونوسکوپی یک آزمایش بی خطر می‌باشد و به ازای هر 1000 مورد فقط دو مورد عارضه جدی اتفاق می افتد. بعد از کولونوسکوپی یکسری عوارض رایج وجود دارد که شامل موارد زیر است:

• احساس ناراحتی و درد در شکم
• خونریزی
• واکنش بد به بیهوشی
• احساس حرکات غیر عادی در روده
• سختی در تنفس
• استفراغ همراه با خون و مواد صفرا (این مورد نادر است)

قبل از انجام کولونوسکوپی چه اقداماتی باید صورت بگیرد؟

از یک هفته قبل از عمل، بیمار باید یکسری نکات و دستورالعمل ها را رعایت کند. رعایت این نکات و دستورالعمل ها بسیار ضروری و لازم است زیرا می‌تواند بر نتایج آزمایش تاثیر بگذارد و موجب تکرار آزمایش شود.

یک هفته قبل ازکولونوسکوپی

احتمالا پزشک یک هفته قبل از عمل، رژیم غذایی خاصی را به بیمار توصیه کند. تا یک هفته قبل از انجام آزمایش، خوردن سبزیجات و غذاهای پخته و آب پز بلامانع است. اما بیمار باید از خوردن مواد غذایی زیر اجتناب کند:

• غلات، از جمله برنج قهوه ای، بلغور جو دوسر و نان گندم
• آجیل
• دانه ها، از جمله دانه های خشخاش یا کنجد
• ذرت کامل
• میوه ها و سبزیجات خام

همچنین ممکن است پزشک به بیمار توصیه کند که مصرف برخی داروها را که می‌توانند خطر خونریزی را در طول کولونوسکوپی افزایش دهند، متوقف کند. به عنوان مثال می توان به رقیق کننده های خون، مانند وارفارین و کلوپیدوگرل، و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن اشاره کرد.

متخصص گوارش در طول مشاوره با فرد صحبت می کند تا تصمیم بگیرد که چه مدت باید استفاده از یک داروی خاص را قبل و بعد از کولونوسکوپی متوقف کند.

دو روز قبل از کولونوسکوپی

دو روز قبل از عمل، افراد باید مقدار زیادی آب یا مایعات دیگر بنوشند تا مطمئن شوند که هنگام شروع آزمایش کولونوسکوپی دچار کم آبی نمی شوند. نوشیدن حدود هشت لیوان آب در روز می تواند به کاهش خطر کم آبی کمک کند. همچنین ممکن است پزشک توصیه کند در این مرحله از مصرف غذاهای قرمز یا نارنجی رنگ خودداری کنید، زیرا ممکن است اشتباها دکتر تشخیص دهد روده دچار خونریزی شده است.

24 ساعت قبل از کونوسکوپی

مصرف مایعات در 24 ساعت منتهی به کولونوسکوپی بسیار مهم است. غذاهایی که در 24 ساعت قبل از آزمایش می توانید استفاده کنید:

• آب گوشت و یا آب گوشت صاف شده
• قهوه و چای بدون شیر یا خامه اضافه شده
• نوشیدنی‌های حاوی الکترولیت مانند نوشیدنی‌های ورزشی
• ژلاتین و بستنی
• آب میوه‌های صاف شده و بدون پالپ

معمولا پزشک یک محلول خوراکی برای پاکسازی روده بیمار تجویز می‌کند. این محلول باعث می‌شود که بیمار دفع مکرر داشته باشد و تا زمان آزمایش کولونوسکوپی هیچ مدفوعی در روده وجود نداشته باشد.

نتایج آزمایش کولونوسکوپی

پزشک شما در یک جلسه دیگر نتیجه آزمایش را به شما اعلام می‌کند.

نتیجه منفی کولونوسکوپی

اگر پزشکتان در آزمایش کولونوسکوپی ناهنجاری، پولیپ و بافت غیر طبیعی مشاهده نکرد، نتیجه را منفی اعلام خواهد کرد. اگر مدفوع داخل روده مانع دید مناسب شود، پزشکتان جلسه دیگری را برای تکرار آزمایش پیشنهاد خواهد کرد.

نتیجه مثبت کولونوسکوپی

اگر پزشک در روده بیمار، پولیپ و یا بافت غیر طبیعی پیدا کند نتیجه را مثبت اعلام می‌کند. پزشک بعد از مشاهده پولیپ آن را خارج کرده و برای آزمایشات بیشتر به آزمایشگاه پاتولوژی می‌فرستد. اندازه و تعداد پولیپ‌ها بازه زمانی آزمایش  بعدی را مشخص می‌کند. اگر پولیپ‌ها غیر سرطانی باشند ولی تعداد و اندازه آن‌ها بزرگ باشد، پزشک هر 5 تا 6 سال یک بار کولونوسکوپی را تجویز می‌کند. در صورتی که پولیپ‌ها سرطانی باشند، کولونوسکوپی باید هر 3 تا 6 ماه یک بار انجام شود.

انجام کولونوسکوپی در اصفهان

در صورتی که شما و یا یکی از نزدیکانتان از مشکلات گوارشی و کبد رنج می‌برید و درمانی برای آن نمی‌یابید؛ می‌توانید با مراجعه به مطب دکتر مهدی احمدیان، فوق تخصص بیماری‌های گوارشی و کبد، واقع در اصفهان، خیابان طیب، بعد از پمپ بنزین، طبقه دوم داروخانه دکتر تاجی تحت درمان قرار گرفته و از طریق مشاوره با ایشان بهترین روش درمانی برایتان انتخاب گردد. لازم به ذکر است که خدمات مربوط به درمان رفلاکس معده، کبد چرب، خونریزی دستگاه گوارش و کولیت توسط دکتر مهدی احمدیان به بیماران گرامی ارائه داده می‌شود.