اگر به این فکر هستید که بدنی سالم و طول عمری بالا داشته باشید، باید به نقش کبد و سلامت آن اهمیت ویژه ای دهید. کبد که به عنوان اندام همه کاره شناخته می شود از جمله اعضای فعال بدن به شمار می آید که حیات شما به وجود آن وابسته است. کبد به عنوان بزرگ ترین و حساس ترین اندام حیاتی بدن این وظیفه را برعهده دارد تا تمامی مواد غذایی و نوشیدنی هایی را که بدن دریافت می کند تصفیه نماید. اگر کبد نتواند در دفع سموم بدن عملکرد خوبی داشته باشد، علائم مختلفی از آن ظاهر خواهد شد و جالب اینجاست؛ تا زمانی که با مشکلی حاد روبرو نشده باشد خود نیز خودش را ترمیم و پاکسازی می کند. کبد این توانایی را دارد که فاکتورهای مضر موجود در مواد غذایی را از بین ببرد و بدون هیچگونه ضرری به سیستم های دیگر بدن انتقال دهد.
مطمئنا با این تفاسیر، نسبت به چگونگی عملکرد و نقش کبد در سلامتی بدن خود کنجکاو شده اید. اگر درنظر دارید تا اطلاعات کامل تری در رابطه با این اندام حیاتی بدنتان بدست آورید، توصیه می کنیم در ادامه مقاله با ما همراه باشید. توضیحاتی را خدمت شما ارائه خواهیم داد.
کبد را بیشتر بشناسید
کبد که اغلب آن را تحت عنوان جگر می شناسیم.؛ بزرگ ترین غده بدن می باشد که نقشی اصلی و حیاتی در فعالیت های سوخت و ساز بدن مانند گوارش ایفا می کند.
شاید کبد ما انداره‌ی آنچنان بزرگی نداشته باشد ولی از مهمترین و پرکاربردترین اعضای بدن هر آدمی است، که در صورت مراقبت نکردن از آن خسارات جبران ناپذیری به بار می‌آید. کبد درست در زیر قفسه سینه و در سمت راست شکم قرار دارد و در متابولیسم‌های متفاوتی در بدن نقش اساسی ایفا می‌کند. همچنین نمی‌توان نقش این عضو کاربردی را در هضم غذاها و مواد خوراکی که روزانه مصرف می‌شوند و همچنین دفع مواد سمی موجود در بدن انکار کرد. هرگز هیچ شخصی نمی‌تواند بدون کبد به زندگی خود ادامه بدهد و به همین دلیل سرطان این عضو از کشنده‌ترین انواع سرطان‌هاست. سایر موارد بیماری کبدی ممکن است ارثی- ژنتیکی باشند و یا در اثر تغذیه نادرست و نحوه زندگی ناسالم در افراد ایجاد شوند، به طوری که عوامل مختلفی چون ویروس‌ها و سایر ارگانیسم‌های آلوده، مصرف مشروبات الکلی و به خصوص چاقی باعث ظهور علائم بیماری کبدی در بدن افراد می‌شوند.
نقش کبد در سلامتی بدن چیست؟
همه می دانیم مهمترین نقش کبد در بدن، تبدیل مواد غذایی به مواد شیمیایی اصلی و ضروری برای ادامه حیات است. کبد صفرا را تولید می کند. صفرا، مایع زرد مایل به سبز تلخی است که وظیفه هضم غذا را برعهده می‌گیرد.
آمونیاک نیز از جمله خطرناک ترین مواد سمی به حساب می آید. که میتواند عملکرد بدن را با اختلال مواجه کند. اما کبد در صورتی که سالم و عملکرد صحیحی داشته باشد، پس از مشاهده آمونیاک، آن را به اوره تبدیل کرده و از طریق ادرار از بدن دفع می کند.
با این تفاسیر میتوان نقش کبد در سلامتی بدن را تصفیه خانه و پالایشگاه بدن دانست. تمام آن چیزی که میخوریم، می آشامیم و حتی تنفس می کنیم و یا با پوست بدنمان تماس می یابد، سرانجام به کبد ختم می شود. کبد به راحتی میتواند آلاینده های هوا، بوی دود سیگار، الکل، مواد مخدر و تمامی داروهای مصرفی را تصفیه نماید. اگر کبد در بدن وجود نداشته باشد، ادامه حیات برای شما امکانپذیر نیست. کبد را باید همچون یک گذرگاه تصور کنید. اگر این گذرگاه تخریب شود، امکان عبور میسر نیست. پس باید در حفظ آن بکوشیم.
نکته جالبی در رابطه با بارداری و کبد وجود دارد. اینکه کبد در سه ماه نخست بارداری وظیفه تولید گلبول های قرمز جنین را به طور انحصاری برعهده می گیرد. پس از گذر از هفته 24 بارداری، این وظیفه مهم به مغز استخوان انتقال می یابد.
علائم اختلال در نقش کبد کدام است؟
نکته قابل توجه این است که بیماری‌های کبدی همیشه از ابتدا علائم و ویژگی‌های قابل توجهی از خود نشان نمی‌دهند و همین امر موجب فرآیند سخت شناسایی زود هنگام این نوع بیماری‌ها و همچنین عقب افتادن فرآیند درمان و پیشرفت بیماری کبدی می‌شود، با این حال گاهی نیز در صورت ابتلا به بیماری‌های کبدی ممکن است یکسری علائم قابل توجه در بدن ایجاد شود، که اگر بخواهیم بارزترین علائم بیماری کبدی را ذکر کنیم؛ آنها شامل موارد زیر است:
- تحمل غذاهای چرب و ادویه دار برای بدن سخت می شود.
- بدن با افزایش وزن روبرو خواهد شد.
- تورم و درد شدیدی در قسمت شکم احساس می شود.
- یبوست های مزمن پدید می آید.
- پیری زودرس میسر می شود.
- خستگی، مزمن خواهد شد.
- سرعت خونریزی یا کبودی پوست افزایش می یابد.
- بی اشتهایی، تهوع و استفراغ و علایم شبیه آنفلوآنزا به سراغ افراد می آید.
- پوست و چشم‌هایی که مایل به زرد هستند (به اصطلاح زردی گفته می‌شود.)
روش های کمک به نقش کبد در سلامتی بدن
برای جلوگیری از علائم بیماری کبد و ابتلا به بیماری‌های کبدی فقط کافی است موارد زیر را رعایت کنید:
• نوشیدن الکل در حد متوسط:
البته برای بزرگسالان سالم، این به معنای حداکثر یک نوشیدنی در روز برای زنان و حداکثر دو نوشیدنی در روز برای آقایان است. نوشیدن سنگین یا پرخطر به عنوان بیش از هشت نوشیدنی در هفته برای زنان و بیش از 15 نوشیدنی در هفته برای مردان تعریف می‌شود.
• از رفتارهای پرخطر پرهیز کنید:
در حین رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید. اگر خال کوبی یا سوراخ کردن بدن را انتخاب می‌کنید، هنگام انتخاب مغازه در مورد تمیزی و ایمنی هوشیار باشید. اگر از داروهای داخل وریدی غیرمجاز استفاده می‌کنید و برای تزریق دارو سوزن مشترک ندارید، کمک بگیرید.
• از داروها عاقلانه استفاده کنید:
داروهای تجویز شده و بدون نسخه را فقط در صورت نیاز و فقط در دوزهای توصیه شده مصرف کنید. داروها و الکل را مخلوط نکنید. قبل از مخلوط کردن مکمل‌های گیاهی یا داروهای تجویز شده و بدون نسخه با پزشک خود صحبت کنید.
• از تماس با خون و مایعات بدن دیگران خودداری کنید:
ویروس‌های هپاتیت می‌توانند توسط چوب سوزن یا تصفیه نامناسب خون یا مایعات بدن پخش شوند.
• تأثیر غذا روی نقش کبد در سلامتی بدن:
دستان خود را قبل از خوردن غذا یا تهیه غذا کاملاً بشویید. اگر به یک کشور در حال توسعه سفر می‌کنید، از آب بطری برای نوشیدن استفاده کنید، دستان خود را بشویید و مسواک بزنید.
• با اسپری های آئروسل مراقبت کنید:
اطمینان حاصل کنید که از این محصولات در محلی با تهویه مناسب استفاده کنید و هنگام پاشیدن حشره کش‌ها، قارچ کش‌ها، رنگ و سایر مواد شیمیایی سمی از ماسک استفاده کنید. همیشه دستورالعمل‌های سازنده را دنبال کنید.
• تأثیر محافظت از پوست روی نقش کبد در سلامتی بدن:
هنگام استفاده از حشره کش‌ها و سایر مواد شیمیایی سمی، از دستکش، آستین بلند، کلاه و ماسک استفاده کنید تا مواد شیمیایی از طریق پوست جذب نشوند.
• تأثیر وزن روی نقش کبد در سلامتی بدن:
چاقی می تواند باعث بیماری کبد چرب غیرالکلی شود.
اگر مدت طولانی این عادات مخرب ادامه پیدا کند؛ با گذشت زمان این شرایط که به کبد آسیب‌های جبران ناپذیری وارد می‌کند منجر به ایجاد زخم یا همان سیروز می‌شود، که در ادامه میتواند منجر به نارسایی کبدی شود، که یک شرایط تهدید کننده برای سلامتی و زندگی فرد است.
با این حال اگر بتوان علائم بیماری کبدی را زودتر تشیخص دهیم و به درمان زود هنگام آن بپردازیم، ممکن است بتوان باز به نقش کبد در سلامتی بدن فرصت بهبودی داد.
کلام آخر
تمامی کارکردها و وظایف متعدد کبد باعث شده تا به عنوان یک عضو بسیار حیاتی و مهم شناخته شود. تمامی خون‌های برگشتی از دستگاه گوارش که مواد غذایی را با خود حمل می کند از کبد عبور میگذرد. از همین رو باید برای حفظ سلامتی آن تلاش ویژه ای داشته باشیم. از همین رو اگر با علائمی که در این مقاله خدمت شما شرح دادیم، در بدن خود مواجه شدید. توصیه می کنیم که حتما به دکتر مهدی احمدیان متخصص کبد و گوارش در اصفهان مراجعه کنید. همچنین میتوانید نظرات خود را در سایت برای ما پیغام بگذارید.